Na jaren van voorbereidingen, aanpassingen en verrijkingen, lijkt het nu eindelijk zo ver. Op 1 januari 2024 treedt de Omgevingswet in werking. Deze wet heeft als doel om het huidige complexe stelsel van wetten en regels op het gebied van de fysieke leefomgeving te vereenvoudigen en te bundelen. De wet is bedoeld om de ruimtelijke ordening, bouwen, milieu, natuur en waterbeheer te integreren in één wetgevingskader. Een hele opgave dus. Concreet gaan we meer dan 20 bestaande wetten en honderden regelingen samenvoegen. Dit moet zorgen voor een samenhangende benadering van de fysieke leefomgeving en meer ruimte bieden voor maatwerk en de betrokkenheid van verschillende belanghebbenden bevorderen. Het idee is dat de wetgeving eenvoudiger wordt, met duidelijke regels en procedures die beter aansluiten bij de praktijk. Of deze aanname klopt moet de tijd uitwijzen. Gemeenten en omgevingsdiensten bereiden zich nu voor op de impact die de wijzigingen met zich mee gaan brengen.
Meten is weten, wat je wil meten binnen de Omgevingswet?
De Omgevingswet introduceert nieuwe beleidsinstrumenten: Omgevingsplan en Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Het omgevingsplan biedt gemeenten de mogelijkheid om integrale en gebiedsgerichte plannen op te stellen voor de fysieke leefomgeving. Het Omgevingsplan vervangt onder andere het bestemmingsplan. In het plan concretiseert de gemeente de al bestaande Omgevingsvisie waarin de langetermijnvisie voor de fysieke omgeving van het grondgebied staat.
Omgevingsvisie en –plan
Op inhoud wil je als gemeente weten hoe de beleidsactiviteiten uit het Omgevingsgplan zich ontwikkelen. Van Dam Datapartners helpt gemeenten, omgevingsdiensten en waterschappen met het meten van hun beleidsdoelstellingen en beleidsactiviteiten. Om de voortgang binnen de Omgevingsvisie en het -plan te meten, is het essentieel om meetbare indicatoren, ook wel Key Performance Indicators (KPI) genoemd, op te stellen. Samen met de beleidsadviseurs bekijken we welke doelstellingen je wilt meten, op welke manier dit haalbaar is en op welke manier je met de monitoringsinformatie kunt sturen op vooruitgang. Dit biedt enerzijds inzicht in de mate waarin de gestelde doelen worden behaald en biedt anderzijds handelingsperspectief op welke stappen we nog moeten zetten.
Het monitoren van de Omgevingsvisie en het -plan omvat bijvoorbeeld het meten van indicatoren zoals luchtkwaliteit, geluidsniveaus, groenvoorzieningen, energie-efficiëntie en waterkwaliteit. Door deze KPI’s regelmatig te meten en te analyseren, beoordelen we de stand van zaken op de beleidsdoelstellingen. Het monitoren omvat het meten van de voortgang van de uitvoering van de geplande maatregelen, het behalen van de gestelde doelen en het evalueren van de effectiviteit van de genomen acties. Met deze informatie bepalen we de aanpassingen aan het beleid die wenselijk zijn om de resultaten te verbeteren.
Digitaal Stelsel Omgevingswet
Naast monitoring op de doelstellingen en beleidsactiviteiten, wil je als organisatie ook sturen op het voldoen aan de Omgevingswet. Het gaat hier specifiek om het sturen op de doorlooptijden die in de Omgevingswet zijn vastgelegd. Deze processen lopen via het DSO wat fungeert als Omgevingsloket. In dit loket worden omgevingsvergunningen ingediend en afgehandeld. Om te kunnen voldoen aan de Omgevingswet zet Van Dam Datapartners samen met gemeenten en omgevingsdiensten een monitor op om de doorlooptijden en processen binnen de DSO in kaart te brengen. Deze monitoring biedt inzicht in de prestaties van gemeenten en kan helpen bij het identificeren van knelpunten en verbeterpunten in het vergunningsproces. Op basis van die resultaten adviseren onze medewerkers hoe organisaties kunnen voldoen aan de omgevingswet en welke verbeteringen kunnen plaatsvinden om de dienstverlening te verbeteren.
Door middel van regelmatige monitoring en evaluatie van de Omgevingsvisie, Omgevingsprogramma’s en de naleving van vergunningstermijnen, kan een beter beeld worden verkregen van de voortgang en effectiviteit van het beleid en de genomen maatregelen. Dit stelt overheden in staat om tijdig bij te sturen, verbeteringen door te voeren en de kwaliteit van de fysieke leefomgeving te waarborgen.
Datagedreven aanpak, krijg je informatiebehoefte scherp en de processen op orde
Waar te beginnen als gemeente als je monitoring wilt opstarten? Het begint bij het scherp krijgen van de informatiebehoefte. Waar wil je als gemeente op sturen? Wanneer dat concreet is, vormt het op orde krijgen van processen een fundamentele stap om monitoring op te starten. Het zorgt voor betrouwbare, kwalitatieve en bruikbare data, verhoogt de efficiëntie en schaalbaarheid, en draagt bij aan het opbouwen van vertrouwen in het gebruik van data bij besluitvorming. Van Dam Datapartners ondersteunt gemeenten bij het beschrijven en verbeteren van hun werkprocessen en bijbehorende inrichtingseisen en prestatie-indicatoren.
Aan de slag!
De aanpak van Van Dam Datapartners helpt overheidsorganisaties om stappen te zetten binnen de datatransformatie. Onze adviseurs helpen jouw organisatie om vooruit te denken en vanuit visie te plannen. Meer weten over de Procesmanagement binnen de Omgevingswet? Onze specialisten helpen je graag verder. Neem contact op met onze experts Esrah Jellema (esrah.jellema@vandamdatapartners.nl of Sharona Jansen (sharona.jansen@vandamdatapartners.nl)
